Wat von Harten kümmt ok tau Harten geiht !
As begeisterten Fründ von uns wunnerscheune plattdüütschen Heimatspraak bün ik bemeud disse tau fördern un dit Kulturgaud lebendig tau holln. Ik mücht disse Spraak an Schaulkinner vermitteln, oewer nich blot, so as ik dat bät jetzt beläwen deih, as scheune utwendig liehrte Rezitation taun vördrägen sonnern uns Kinner sülln schnacken liehrn un Plattdüütsch as läbende witzig deftige Ümgangsspraak in den Olldach för sick begriepen. Arbeitsgrundlach bestohender Plattdüütschgruppen sünd dei Warke klassischer Autoren so as Tarnow un Reuter orrer vörgäben Biespältexte, wat sik up utwennig liehrn beschränken deiht, dei Ümgangsspraak vernohlässigt un bi Lanneswettstrieden dortau föhrt, dat dei Jurrys ümmer wedder dat gliecke hürrn, wat för dei ok belastend is. Up Frogen künn dei Kinner nich antwurten, da sei eehr Programm strickt utwennig liehrt häm. Uns Lannesverfatung beinhalt dei Pläch von Plattdüütsch un in 't Schaulgesetz steiht: So as dei Pläch von dei nederdüütsche Spraak is tau fördern. Un ok dei Liehrplan Düütsch verlangt dit. Lann-, Bunnesdach un ok dei EU - laut Charta - versäuken Rahmenbedingungen tau schaffen, üm disse Regional- un Minnerheitenspraak tau erholln. Oewer beschränkt sik erholln blots up Begeisterung un Rezitation oller Warke. Wenn all dei Gruppenleiter meent, taun Friespräken ward dat woll nich utlang, un dei Grupp knapp nägen Mand noh eehr Gründung bi een Äuwungsstun in dei Woch all fief Uptrittsveranstaltungen achter sik hät, wat kümmt dorbi rut? Einige Schaulen maken dit all, anner häm nich dei Liehrkräfte, dei dat Plattdüütsche mächtig sünd. So föllt Plattdüütsch achtern dal. För dissen Fall, dat Schaulen dit anbeiden müchten, dat oewer blots an dei Liehrkraft mangelt, häw ik mi all anboden as solche tau arbeiten, üm dat Manko tau begägnen. Bi Veranstaltungen zeicht sik ok, dat dei Spraak ut 'n Kopp kümmt un nich ut 'n Harten. Dörch dei lege Utspraak kümmt dei Poiente nich so roewer as dat sien möt. Dei Erfolg steiht un föllt mit dei Akustik vör Urt, wiel dat dei Kinner in Ümgang mit Beschallungstechnik nich vertrucht sünd. Mierst sünd sei all in dei ierste Publikumsreich kuum noch tau verstohn. Woans künn uns Kinner nu plattdüütsch schacken liehrn? Dat geiht in alle Ünnerrichtsstun, nich blots in Düütsch sonner ok in Mathe un Physik, wenn dei loppende Liehrstoff mittels Plattdüütsch oewerbröcht ward. Wann ward Plattdüütsch taun Schaulfach un dorför sprachkunnige Honorarkräfte insett? Dormit Kinner frie schnacken liehrn un man, wenn oewerhaupt, wat upwiesen künn, möten wi hüt anfangen un dat as langfristige Aktion inplonen. Platt schnacken liehrt een nich von hüt up morgen. Ik häw Mitte von dei 80er Johr dormit anfung.
Mien Zielstellung:
Kinner Plattdüütsch as een von Harten deftig witzige un liekes moderne Verständigung in Olldach tau vermitteln un ümmer ierst dat frie Schnacken in't Oog beholln. Späder, wenn dei Kinner een bäten schnacken künn, süll ut eehr eegen Probleme een lütt Theoterstück mokkt warden, womit sei sik tau dei ünnerschedlichsten Gelägenheiten vörstelln un eehr eegen Sorgen dorlägn künn. Denn zeigens wat Nieges un häben sik ut dei Klassikerzitierung hervör.
Ierst wenn dei Kinner sick up den Schaulhoff plattdüütsch ünnerholln, ward dat Tied, dat ok dei Liehrers plattdüütsch liern!
Intwischen häw ik ok all mit Schaulamt Rostock as oewergeordnete Städ von dei Schaulen, dat LISA - Landesinstitut für Schule und Ausbildung, dat Kultusministerium, väle Schaulen, Jugendklubs un kommunale Kulturinrichtungen verhandelt un bün ok Mitstrieder bi dei Fachtagung Nedderdüütsch von Lannesheimatverband. Ok hürte ik von dei Befürchtung des Instituts för Nedderdüütsche Spraak (INS) in Bremen, dat dei Tahl von Lüüd, dei Platt beherschen, in dei nächsten Johren rapide trüch geiht. Dissen Trend mücht ik entgegen warken.
As Werbung för Plattdüütsch fünd ik diss Gedicht eenfach bestens eignet.
Lilo Arendt, Kiel - Autorin |
De schönste Spraak Wenn mi eener seggt, dat verstünn hei nich, |
Uthang tau Gründung von een Grupp
aus Europäische Charta der Regional- und Minderheitensprachen
Artikel 8 Bildung